ALZHEİMER HASTALIĞI
Alzheimer hastalığı, genellikle yaşlılıkla birlikte ortaya çıkan ve unutkanlık başta olmak üzere çeşitli zihinsel ve davranışsal sorunlara yol açan ilerleyici bir beyin hastalığıdır. Bu hastalık, günlük yaşamı sürdürmeyi zorlaştıran fiziksel, sosyal ve ekonomik etkileri nedeniyle önemli bir halk sağlığı sorunu olarak kabul edilir.
Her yıl 21 Eylül’de, ülkemizde ve dünyada “Alzheimer Günü” etkinlikleri düzenlenir. Bu yılın teması “Alzheimer’ı tanı, Alzheimer’dan korun” olarak belirlenmiştir. Bu etkinliklerin amacı, Alzheimer hastalığı hakkında toplumsal bilinci artırmak ve erken tanının önemini vurgulamaktır.
Alzheimer Hastalığı Nedir ve Neden Olur?
Alzheimer hastalığında, beynin bazı bölgelerinde protein birikimi olur ve bu durum sinir hücrelerine zarar verir. Bu hücreler arasındaki iletişimi sağlayan kimyasal maddeler azalır. Sonuç olarak, bellek ve öğrenme gibi zihinsel becerilerde bozulmalar başlar.
Alzheimer Risk Faktörleri
- İleri yaş
- Ailede Alzheimer hastası mevcut olması
- Genetik yatkınlık
- Düşük eğitim seviyesi
- Ciddi kafa travması geçirmiş olmak
- Kadın olmak
- Depresyon
- Alüminyum, bakır, demir, çinko gibi ağır metallerle zehirlenme öyküsü
- Yüksek tansiyon
Alzheimer Hastalığı Kimlerde ve Ne Sıklıkta Görülür?
Alzheimer hastalığı genellikle yaşlılık döneminde ortaya çıkar. 65 yaşın üzerindeki her 10 kişiden birinde, 85 yaşın üzerindeki her iki kişiden birinde görülür. Dünya genelinde yaklaşık 20 milyon Alzheimer hastası bulunmaktadır. Kadınlarda ve erkeklerde benzer oranlarda görülür. Alzheimer hastalığı bulaşıcı değildir ve genellikle kalıtsal değildir, ancak ailede Alzheimer hastası olan kişilerde risk biraz daha yüksek olabilir.
Alzheimer Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
- Zihinsel Bozukluklar:
- İlk belirti genellikle unutkanlıktır.
- Öğrenme güçlüğü
- Konuşma bozukluğu
- Yolunu kaybetme
- Kişileri tanıyamama
- Karar verme güçlüğü
- Davranışsal Bozukluklar:
- Huzursuzluk
- İlgisizlik
- Saldırganlık
- Uyku bozukluğu
- Amaçsız dolaşma
- Hayaller görme
- Depresyon
Alzheimer Hastalığı Nasıl Seyreder?
Alzheimer hastalığı yavaş ilerler ve zamanla günlük yaşamı etkileyerek hastayı bakıma muhtaç hale getirir. Hastalık genellikle üç evrede incelenir:
- Başlangıç Evresi:
- İsimleri ve tarihleri unutma
- Yolunu şaşırma
- Kelimeleri bulamama
- İşine ve çevresine ilgisizlik
- Hastalığını kabul etmeme
- Orta Evre:
- Belirgin unutkanlık
- Kişileri tanıyamama
- Yıkanma ve giyinme gibi günlük işlerde yardım ihtiyacı
- Hayaller görme ve depresyon gibi ruhsal bozukluklar
- İleri Evre:
- Aile üyelerini tanıyamama
- Yemek yemede ve yürümede güçlük
- İdrar ve dışkı kontrolünü kaybetme
- Ciddi davranış bozuklukları
Bu bilgileri akılda tutarak, Alzheimer hastalığına karşı bilinçli olmak ve erken tanı için gerekli adımları atmak çok önemlidir.